Phương pháp này được biên soạn với mục đích hướng dẫn việc vận chuyển màng HDPE, thi công lắp đặt màng HDPE, bảo quản, hàn và thí nghiệm mối hàn màng chống thấm HDPE (bạt HDPE; màng HDPE) cho các dự án xây dựng Bãi chôn lấp hợp vệ sinh, chống thấm các công trình, hồ chứa xử lý nước thải, hồ BIOGAS, … đây là tài liệu hữu ích cho các bên liên quan như:
+ Chủ đầu tư
+ Nhà thầu chính
+ Tư vấn giám sát
Gồm những nội dung chính như sau:
+ Tổ chức công trường
+ Chuẩn bị mặt bằng thi công
+ Trải màng chống thấm
+ Phương pháp hàn màng HDPE
+ Quản lý chất lượng thi công
+ Phương pháp thí nghiệm mối hàn.
2. Quy cách vật liệu HDPE
Lớp lót đáy bãi chôn lấp chất thải hoặc các công trình khác sử dụng màng chống thấm HDPE sản xuất từ vật liệu PE cao phân tử do hãng GSE – Thái Lan sản xuất hoặc một số hãng khác loại tương đương đáp ứng các chỉ tiêu cơ lý theo thông số kỹ thuật
3. Lắp đặt màng chống thấm3.1 Công tác làm đất:3.1.1 Chuẩn bị mặt bằng:
– Nhà thầu phải có trách nhiệm chuẩn bị mặt bằng để trải màng chống thấm theo đúng yêu cầu kỹ thuật của công trình.
– Người giám sát phải kiểm tra giám sát công trường:
+ Mặt bằng để trải màng HDPE (bạt HDPE) phải được chuẩn bị sạch sẽ, phẳng, không đọng vũng nước, nền đất chắc.
+ Nền đất không được có đá sỏi hoặc những vật khác có thể ảnh hưởng đến màng chống thấm.
+ Nền đất không được quá yếu.
Nhà thầu không được trải màng HDPE các điều kiện mặt bằng ở trên không được đáp ứng. Mỗi ngày phải giao cho nhà thầu một bề mặt đã được chấp nhận, trong quá trình thi công nếu phát hiện ra khu vực đất có thể ảnh hưởng đến việc trải màng, hoặc thi công dưới hình thức nào mà không được sự chấp nhận của giám sát công trường thì công tác trải vải trong khu vực này phải được ngừng ngay và việc trải màng HDPE, bạt HDPE phải được các bên hữu quan xem xét chuất thuận.
3.1.2 Thi công rãnh neo
Hình thiết kế rãnh neo để trải màng HDPE
Nhà thầu phải xây dựng rãnh neo để trải màng HDPE, bạt HDPE (ngoại trừ khi được mô tả đặc biệt trong hợp đồng), chiều rộng, chiều sâu phải đúng như đã được vẽ trong quy cách kỹ thuật. Việc đào rãnh neo phải được thực hiện trước khi trải màng HDPE.
+ Mép của màng chống thấm HDPE tiếp xúc với rãnh neo phải không có những hình dạng lồi ra để tránh những phá huỷ vật liệu
+ Sau đó nhà thầu đổ đất lên rãnh neo theo quy cách đã đưa ra trong hợp đồng.
+ Việc đổ đất thải phải được tiến hành ngay sau khi trải màng HDPE để tránh việc bắc cầu qua rãnh neo, xê dịch, bay bạt HDPE ra khỏi rãnh neo. Trong quá trình đổ đất phải tránh làm hư hỏng vật liệu màng chống thấm HDPE.
3.2 Trải màng chống thấm HDPE.
Để công việc trải màng HDPE được tốt, giám sát công trường phối hợp với nhà thầu để thoả thuận công tác thi công. Nếu trong trường hợp thời tiết xấu hoặc những bất đồng xảy ra thì giám sát công trường phải ngừng ngay việc trải màng HDPE cho đến khi mọi việc được giải quyết.
3.2.1 Công đoạn trải màng HDPE
Đơn vị thi công tiến hành trải màng chống thấm HDPE với những lưu ý cần chú ý như sau:
a) Thiết bị trải không được ảnh hưởng đến nền;
b) Công nhân trải màng chống thấm HDPE không được hút thuốc, mang giầy hoặc những vật khác gây ảnh hưởng đến việc trải màng HDPE;
c) Sử dụng những thiết bị thi công có áp lực thấp, tất cả các thiết bị làm phải đi bằng lốp cao su, có tải trọng thấp không gây hư hại vật liệu; không cho phép được chạy trên bề mặt của vật liệu đã được trải, tránh phá huỷ và đi lại nhiều.
Khi thực hiện lắp đặt nhiều màng chống thấm liên tục, cần phải chú ý tới khả năng thoát nước của công trường thi công, hướng gió, mặt bằng thi công, lối vào trong công trường và kế hoạch lắp đặt màng chống thấm. Không nên thực hiện trải màng chống thấm trong điều kiện thời tiết xấu. Các tấm màng chống thấm phải được hàn ngay sau khi trải và mọi tấm màng chống thấm đã được trải đều phải được đánh dấu cẩn thận.
Phương pháp trải các tấm màng HDPE theo bản vẽ sau:
Phương pháp trải màng chống thấm HDPE ở góc taluy theo bản vẽ sau:
3.2.2 Kiểm tra, giám sát thi công công trường
Đơn vị giám sát công trường hoặc nhân viên giám sát chất lượng và giám sát viên thiết kế độc lập thực hiện giám sát mối hàn màng HDPE – bạt HDPE ngay sau khi chúng được trải xuống nhằm phát hiện những hư hại và những chỗ cần sửa chữa và đánh dấu lại để sửa chữa kịp thời.
3.3 Hàn các tấm màng chống thấm HDPE
Hàn các tấm màng chống thấm HDPE bao gồm việc gắn kết các tấm màng chống thấm liền kề bằng phương pháp hàn nhiệt và thiết bị máy hàn nhiệt.
3.3.1 Chuẩn bị hàn
Thông thường, các mối hàn phải được thực hiện song song với mái dốc lớn nhất, tức là theo hướng dọc chứ không theo hướng ngang của mái dốc. Tại các góc hay những vị trí không thuận lợi cho việc hàn thì nên tối thiểu các mối hàn. Tại chân của mái taluy, các mối hàn ngang không nên kéo dài quá1,5m. Những mái dốc nhỏ hơn 10% thì không áp dụng quy tắc này. Những mối hàn hình chữ thập có thể được thực hiện tại cuối tấm màng chống thấm và được cắt theo góc 45 độ.
3.3.2 Thiết bị hàn và công cụ phụ trợ
Phương pháp hàn đã được chấp nhận là phương pháp hàn nhiệt và phương pháp hàn đùn. Mỗi thiết bị hàn đều phải có bộ phận kiểm tra nhiệt độ hàn nhằm đảm bảo đúng nhiệt độ hàn theo yêu cầu kỹ thuật.
Một số thiết bị máy hàn kép màng HDPE và hàn đùn màng HDPE
a) Phương pháp hàn nhiệt
Phương pháp hàn này thường được sử dụng khi các tấm màng chống thấm liền kề với nhau dữa tấm này với tấm khác; ít khi sử dụng để hàn các chi tiết bé, góc nhỏ.
Thiết bị được sử dụng phải là thiết bị hàn nóng và thường được trang bị bộ phận nêm tách cho phép kiểm định mối hàn bằng áp suất không khí.
Thiết bị hàn phải có khả năng tự chuyển động, được trang bị bộ phận nêm nhiệt và bộ phận kiểm soát tốc độ hàn nhằm đảm bảo khả năng điều khiển máy cho thợ hàn và người thi công.
b. Phương pháp hàn đùn
Phương pháp này chủ yếu sử dụng trong công đoạn sửa chữa và hàn các chi tiết đặc biệt, ví dụ như góc bé, miệng ống thoát nước…. Phương pháp này cũng tiện lợi trong việc hàn một tấm màng chống thấm mới với tấm màng chống thấm đã lắp đặt trước đó mà không cần bộ phận nêm trần như trong phương pháp hàn nhiệt. Thiết bị hàn đùn cần được trang bị bộ phận hiển thị nhiệt độ để kiểm soát nhiệt.
CƯỜNG ĐỘ KÉO CỦA MỐI HÀN – ASTM D4437
3.3.5 Phát hiện các lỗi hàn và sửa chữa
Tất cả các mối hàn và các vùng không hàn trên màng chống thấm HDPE đều được kiểm tra nhằm phát hiện các lỗi hàn. Có thể sử dụng máy đóng dấu đóng dấu hoắc bút sáp màu đánh dấu lên màng chống thấm dể phát hiện và sửa chữa các lỗi hàn.
a) Quy trình sửa các lỗi hàn
Tất cả những điểm trên màng chống thấm đã được đánh dấu để sửa chữa đều được sửa chữa bằng cách sử dụng một hoặc kết hợp các cách như sau:
– Phương pháp hàn vá: sử dụng để hàn các lỗ thủng, vết xé
– Phương pháp hàn đè và hàn lại: sử dụng để sửa chữa các phần nhỏ của mối hàn đùn đã thực hiện
– Phương pháp hàn điểm: sử dụng để hàn các vết rạn nhỏ, khoanh vùng các vết rạn để hàn tăng cường, ra cố
– Phương pháp hàn nhồi: dùng để hàn đùn vào các mối hàn nóng (hàn kép) thay cho hàn nắp
– Phương pháp hàn nắp: dùng để sửa chữa các mối hàn đã bị hỏng
– Phương pháp hàn đỉnh: dùng để nhỏ trực tiếp vật liệu hàn nóng chảy lên trên các mối hàn sẵn có.
Các điều kiện sau đây áp dụng cho tất cả các phương pháp trên:
– Mặt màng chống thấm HDPE sẽ được sửa chữa đánh sạch các bụi bẩn và làm khô;
– Các mặt màng chống thấm HDPE sẽ được hàn đùn phải được làm sạch và để khô trước khi sửa và khắc phục;
– Các miếng hàn và hàn đính phải hàn trùm ra ngoài mối hàn ít nhất là 100mm, các mối hàn vá phải được hàn theo hình tròn đã đánh dấu.
b) Kiểm tra sửa chữa các lỗi hàn
Các lỗi hàn đã sửa chữa phải được kiểm định theo phương pháp không phá huỷ theo tiêu chuẩn.
Sau khi sửa chữa xong, mối hàn được sửa phải đạt các tiêu chuẩn kiểm định không phá huỷ, nếu kết quả kiểm định không đạt điều này có nghĩa là phần đã sửa cần được sửa lại và tái kiểm tra cho đến khi kết quả kiểm tra đạt yêu cầu.
3.4. Hàn ghép nối màng chống thấm HDPE với ống cấp, thoát theo bản vẽ như sau
3.5 Hàn liên kết với bê tông
Trước tiên cần lắp đặt tấm Polylock trong quá trình đổ bê tông, sử dụng máy hàn đùn hàng màng HDPE vào tấm Polylock theo hình sau
3.6. Làm biên bản nghiệm thu công trình thi công màng HDPE
Sau khi công việc hoàn thành, đơn vị giám sát công trường hoặc nhân viên kiểm soát chất lượng sẽ thực hiện các bước kiểm tra cuối cùng nhắm xác định mối hàn đã được sửa chữa, mọi kết quả kiểm tra phải đạt yêu cầu. Chỉ sau khi được đánh giá cẩn thận của giám sát công trường và được nhà thầu chấp thuận, công việc trải màng chống thấm HDPE mới được tiến hành.
Nhà thầu chỉ chấp nhận màng chống thấm khi:
– Việc trải màng chống thấm và thi công đã hoàn thành;
– Xác nhận chất lượng các mối hàn và các chỗ sửa, kết quả kiểm định và các tài liệu liên quan phải phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế đã duyệt.
– Các bên sẽ ký xác nhận vào biên bản xác nhận khối lượng, chất lượng và cho phép công việc hoàn thành.